DE PASSIE VAN JAN SMITS
Als je het centrum van het Brabantse Gerwen in komt zie je hem meteen; op het grasveldje voor de kerk staat een imposant bronzen beeld van een Nederlands Trekpaard.
In Gerwen woont Jan Smits. Al vanaf toen hij een kleine jongen was, is hij in de weer met Trekpaarden. De liefde voor deze paarden heeft hij van zijn vader meegekregen, die paarden voor het dagelijkse gebruik nodig had om goederen mee te vervoeren. Op 10-jarige leeftijd is Jan Smits voor de eerste keer met zijn vader meegegaan naar een nationale premiekeuring. Je zou kunnen zeggen dat toen de passie is ontstaan.Zijn eerste paard schafte hij aan toen hij 21 jaar was. Met zijn tweede paard, Miranda, deed hij vijftig jaar geleden voor de eerste keer mee aan een keuring. Jan Smits is van het begin af aan succesvol geweest; de eerste keer dat hij meeded aan een aangespannen wedstrijd werd hij kampioen van Brabant.
Uit de levendige verhalen blijkt duidelijk dat het echte liefde is wat hij voor zijn paarden (op het moment 20 in totaal) voelt. Het is dan ook niet echt verwonderlijk dat het bronzen beeld van het Trekpaar een initiatief is van hem. Zelf is hij twee maanden lang, drie dagen per week, aanwezig geweest in het atelier van de beeldhouwer om de nodige aanwijzingen te geven.
De familie van Jan Smits is ook besmet door de liefde voor het trekpaard. Het huis van zijn zoon hangt vol met foto’s en strikken, op de schoorsteen staat een windwijzer in de vorm van een trekpaard. Het huis van Jan Smits staat vol met bekers, aan de muur hangen foto’s en veel, heel veel gouden plakken. Op de televisie staan drie bronzen beelden die hij gewonnen heeft omdat hij nationaal kampioen is geworden. Hij heeft zelfs internationale prijzen in de wacht gesleept. Jan Smits: “ik ben vierentwintig jaar geleden begonnen met twee-span rijden en ik merk om me heen dat ik andere stimuleer. Je ziet nu veel vaker twee of meer-spannen, dat vind ik prachtig.”
Jan Smits laat een foto zien uit 1918 van zijn vader naast een trekpaard. “Ook toen hadden we al Trekpaarden”, zegt hij trots. “We zitten met onze paarden al zesentwintig jaar achter elkaar in de top drie bij de keuringen. De meeste paarden fok ik zelf, sommige koop ik. De beste veulens hou ik en daar ga ik dan weer mee verder. Ik heb soms drie generatie’s paarden lopen. Dat maakt het leuk! Ik geef om mijn paarden, elke morgen en avond ga ik bij ze langs om te kijken of alles in orde is. Één had ik dat niet gedaan, en juist die dag was er iets met een van mijn paarden gebeurt; zoiets vergeef ik mezelf niet…”
Het hele gezin van Jan Smits stopt tijd in de hobby van pa en dat is ook wel nodig als je zo vaak met je paarden show’s en keuringen afgaat als Jan Smits doet. De kleindochters helpen met het invlechten van de paarden en naar elke wedstrijd of keuring gaan in totaal 6 personen mee; minimaal 1 op de bok en vijf man naast de paarden. De hele familie biedt zich hier voor aan: dochters, kleindochters, zonen en neven. In de schuur hangt het tuig te glimmen: zes stuks op een rij. “Vóór elke keuring of show moet het tuig opnieuw gepoetst en gepolijst worden. En dat is bijna een hele dag werk. Hebben we het tuig zaterdag én zondag nodig, dan wordt er zaterdagavond weer opnieuw gepoetst. Als ik iets doe , dan doe ik het voor honderd procent. Er blijft dan altijd nog negentig procent over. Doe je iets maar voor negentig procent dan blijft er maar zeventig procent over en dat is voor mij niet genoeg.” Dat zijn de woorden van een gedreven man die zijn sporen verdient heeft in de wereld van het Nederlandese Trekpaard.
BRABANDER
Het Belgisch trekpaard wordt ook wel Brabander genoemd, naar de naam van de streek waarin hij voornamelijk wordt gefokt. Het is een van de belangrijkste rassen ter wereld en heeft een grote bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van het paard. Het ras stamt af van de Ardenner en dus van de primitieve stamvader van de Europese zware paardenrassen: Het woudpaard. Deze zware paarden waren bij de Romeinen al zeer geliefd.
De fokkers van dit ras ontwikkelden door strenge selectie en soms door inteelt uitzonderlijke eigenschappen bij het paard en gebruikten geen buitenlands bloed. De Brabander is dik en compact en staat bekend om de grote kracht in de korte rug en lendenen. De actie van het ras is niet briljant, maar praktisch voor het beoogde doel. De stokmaat is van 1.65m tot 1.70m.
Opa Smits 1918
Jan Smits de kartrekker
standaard ruiter Gilde
Jan Smits 1990
Jan Smits 1994
Paardenman van de eeuw 1986
Vittel Frankrijk 1983
De Bosch nationale
Brabants kampioen 1957 met Bisschop Bekkers